Familieman Zane Gardiner bracht Oranje een stap verder
Op een goed fundament kun je bijna alles bouwen. Zane Gardiner gelooft in een stevige basis waar je later de vruchten van kunt plukken. Hij doet dat als mens, maar zeker ook als coach. Voeg daarbij de ‘normen en waarden’ die de geboren Nieuw-Zeelander van jongs af aan mee kreeg vanuit de Maori-cultuur, en je snapt waarom hij een prettig persoon is om mee samen te werken.
“Als Maori heb je een sterke band met je familie”, begint Zane, die 42 jaar geleden werd geboren in Pahiatua, vlakbij Palmerston North op het Noordereiland. “Familytime is everything. Die normen en waarden krijg je van jongs af aan mee. Op je familie kun je altijd terugvallen. Op de mensen die je vertrouwt. Dat heb je ook binnen een team nodig. Met je medespelers.”
Verspringen
Zane beoefent verschillende sporten en behaalt goede resultaten met rugby, rugby league, voetbal en atletiek. “Als atleet ben ik een keer derde geworden bij het regionaal kampioenschap verspringen. Op de universiteit kreeg ik de kans om in de top van de rugbycompetitie mee te doen. Ik was verkocht en vanaf dat moment combineerde ik mijn studies rechten en psychologie met rugby league in de Wellington- en Maoricompetitie.”
Een blessure biedt een uitweg naar Londen. Een keuze die, voor Zane, cruciaal was in zijn leven. “Ik kreeg een beurs aangeboden terwijl ik ook had kunnen blijven bij het advocatenkantoor waar ik was afgestudeerd. Toen al had ik het beklemmende gevoel dat ik niet de hele tijd op een kantoor wilde zitten. Ik koos voor een avontuur ‘overseas’.
Advocatuur
Toch gaat Zane terug naar zijn geboorteland. Genoodzaakt door een blessure kiest hij voor de advocatuur. “Ik was 27 jaar en nam die baan aan in de wetenschap dat je niet eeuwigdurend kon rugbyen. Zo’n carrière is namelijk rond je 33ste klaar. Op mijn werk was het natuurlijk hectisch en druk. Zoals dat in dat wereldje gaat. Maar inmiddels speelde ik weer rugby op redelijk niveau en alles ging voortvarend. Ook was ik samen met Dave Rennie (hoofdcoach van Australië, red.) bezig met de opstart van een academy. Rennie opende mijn ogen voor wat je als coach kunt doen, en kunt bereiken. Ik heb mijn baan opgezegd en ben teruggevlogen naar Europa om met een professioneel team in Duitsland te spelen.” Zijn palmares groeit door de jaren heen. Luxemburg, Haagsche RC, UAE Nationaal team en RC ‘t Gooi volgden. Na RC ’t Gooi volgt het bondscoachschap in 2019. “Ik was helemaal niet van plan zo lang te blijven”, zegt hij met enige zelfspot. “Maar het werk van Gareth Gilbert als bondscoach voortzetten, was voor mij een uitdaging, waar ik met veel passie en plezier aan begon. Zijn successen voortzetten was een grote uitdaging.”
‘Make it work’
Mijn credo ‘make them feel at home’ heeft zeker geholpen om dat voor elkaar te krijgen. Een andere goede oneliner die bij me past is ‘For the strength of the pack is the wolf and the strength of the wolf is the pack.’ De kracht van het team is het individu en de kracht van het individu is het team. Zane: “Ik geef de jongens heel veel complimenten. Praat veel met ze en vraag hoe ze zich voelen. Geef ze feedback. Ik wil dat ze begrijpen hoe ze het beste uit zichzelf kunnen halen. ‘Make it work’. Het gevolg is geweest dat er een sterke band is ontstaan tussen de spelers en coachingstaf.”
“De cirkel is wat Oranje betreft rond. Van Onder 16, naar brons met de jongens van Onder 20 drie jaar geleden. Daarna promoveerden we met een groot deel van die groep met de senioren vorig jaar naar de Rugby Europe Championship.”
De aanloop naar het promotieduel tegen België was allerminst ideaal. “Wegens COVID-19 gingen de wedstrijden in de voorrondes niet door. Was het wachten of deze ingehaald werden.” Toch leken voor Zane alle puzzelstukjes op zijn plek te vallen. Waar andere teams met moeite bij elkaar gehouden konden worden, kwam Oranje alleen maar dichter bij elkaar. “De spelers bleven erin geloven dat de wedstrijd zou komen. Werkten keihard op trainingen, zonder te weten waarvoor in feite. Dat mag je ook een prestatie van formaat noemen. Je moet deel uit willen maken van het team dat voelt als familie. Als je met die attitude het veld op stapt, sta je meteen met 7-0 voor. Precies wat je zag in en tegen België. Ik ben er trots op dat ik als coach door mijn manier van werken een gevoelige snaar heb weten te raken bij die jongens.”
Egoïstisch
Ook thuis merkt Zane dat het bondscoachschap een zware wissel trekt op zijn gezinsleven met een vrouw en twee jonge kinderen. “Rugby neemt je hele leven in beslag. Je bent nooit een dag vrij, veel van huis. Eigenlijk is het heel egoïstisch, want als je thuis bent na een reis ben je weer moe.” Tijdens de coronabeperkingen kon hij weer even wat meer bij zijn familie en nieuwgeboren kind zijn. “Die periode had toch zo z’n voordelen. Ik heb op beide vlakken de gelegenheid gehad om ‘familyman’ te zijn.”
Het coachen heeft Zane veel gegeven. Die liefde voor het vak zal nooit meer weggaan. De toga hangt definitief aan een spijkertje in het gerechtsgebouw ergens in Nieuw-Zeeland. Familieman Zane kiest voor een avontuur dichterbij huis en zal zijn passie voor ontwikkeling en verbinding zeker weer op zijn manier uit gaan dragen.
“Zane bracht trots om te spelen voor Nederland. Hij gebruikte vaak metaforen om jongens te motiveren, en kwam met geschiedenislessen en korte campagnes over waarom Nederland zo bijzonder is. Zane had veel vertrouwen in ons en in Rugby Nederland. Dit bleek terecht te zijn. Naast een geweldige coach, is Zane een vriend voor het leven.”
– Dirk Danen
“Zane is one hell of a human being! The way he connects with the people around him and how he creates a feeling of belonging is out the top draw. He is a fantastic coach but most importantly he is a fantastic person. I have really enjoyed the time I got to spend with him in the pathway and I am so grateful for his contribution to the orange shirt and where it is today. I have nothing but respect and love for him.”
– Gareth Gilbert
“‘As man disappears from sight, the land remains.’ Zane heeft met zijn holistische kijk het Nederlandse rugby veranderd. Hij heeft ons laten inzien wat onze geschiedenis is en waar wij voor spelen. Het Nederlands team is onder Zane een familie geworden met zeer hechte warme banden. Voor mij is Zane een bron van inspiratie. Hij heeft mijn blik op coaching voorgoed veranderd en daar ben ik hem zeer dankbaar voor. “
– Allard Jonkers
“Zane leerde ons te spelen met vrijheid. Met zijn creativiteit waren we overal klaar voor. Hij gaf ons zelfvertrouwen en hoop om onze dromen waar te maken. Ik heb heel veel respect voor hem en ga hem onwijs missen als onze coach.”
– Bartje Wierenga
“Zane was the first coach who made me work hard for the orange jersey. It wasn’t given to me because of my experience. I will never forget that lesson of never taking an opportunity for granted again. Thank you Zane.”
– Storm Carroll
“Zane is what we call in French ‘the chosen one’: when he starts talking to you, you begging to believe! Behind the coach, there is the man, a man of few words but once you get to know him, you realize that his values, family are everything for him. Zane is always thinking about what can be improved for himself but also the team, about the next game. There is definitely something about the way he gathers people around him, which is quite remarkable and unique. On or off the field, he is a top man and I am very thankful that I have been able to spend so much time learning on his side, he thinks the game like no other. I will be forever grateful for the journey we’ve had together!”
– Emmanuel Peyrezabes